การพัฒนาหลักสูตร (1)

ความหมายของคำว่า "ทรัพยากรมนุษย์"
ดร. ชัยยงค์ พรหมวงศ์ : ทรัพยากรมนุษย์ หมายถึง มนุษย์ในฐานะทรัพยากร หรือ มนุษย์เป็นทรัพยากร

ความหมายของคำว่า "การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์"

ดร. ชัยยงค์ พรหมวงศ์ : การทำคนให้เป็นคนโดยสมบูรณ์ โดยให้ความรู้ ความส ามารถและคุณธรรมเต็มตามศักยภาพที่แต่ละคนจะพึงมี

การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในระดับชาติ
การกำหนดนโยบายและแผนตลอดจนโครงการและกิจกรรม มีการจัดสรรงบประมาณให้แก่องค์กรต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องในการพัฒนาประชาชนให้มีคุณค่าในด้านต่าง ๆ มากยิ่งขึ้น มีสุขภาพดี มีการศึกษาดี  มีความรู้ดี มีจิตใจดี มีคุณธรรม และมีทักษะที่เหมาะสมกับความต้องการของระบบเศรษฐกิจและสังคม
    

การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในระดับองค์กร
กระบวนการพัฒนาบุคลากรขององค์กรให้มีความรู้ มีประสิทธิภาพ และมีความรับผิดชอบในการปฏิบัติงานมากยิ่งขึ้น ทำให้ตัวบุคคลและองค์กรมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการปฏิบัติงานให้บรรลุเป้าหมายและวัตถุประสงค์ขององค์กร หรือของโครงการ หรือกิจกรรม   แต่ละกิจกรรมขององค์กรอย่างมีประสิทธิภาพ

การดำเนินการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในแง่ที่เป็นทรัพยากร

1. พัฒนามนุษย์ให้เป็นคนคิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาเป็น มีคุณธรรม จริยธรรม มีเหตุผล มีความรับผิดชอบในหน้าที่การงานของตนและสังคม

2. พัฒนาทรัพยากรมนุษย์ โดยการให้ประชาชนอันเป็นทรัพยากรสำคัญมีความสามารถในการจัดการนโยบายในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ โดยดำเนินการ ดังนี้
     2.1 กำหนดนโยบายทางการคลังและเศรษฐกิจในการให้ประชาชนมีงานทำในรูปแบบต่าง ๆ
     2.2 พัฒนาชุมชนเพื่อให้ประชาชนได้มีงานทำในชนบทอย่างพอเพียง ไม่ต้องดิ้นรนไปหางานที่อื่นทำ
     2.3 ดำเนินการศึกษาตลอดชีวิตในรูปแบบต่าง ๆ เป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนมีทางเลือกที่จะศึกษาหาความรู้ได้ตามใจชอบ ทุกเวลา ทุกโอกาส และทุกสถานที่ โดยไม่ต้องลากออกจากงานที่กระทำอยู่
3. พัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ โดยการรักษาและพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติให้มีความอุดมสมบูรณ์ เพื่อให้ได้ใช้ทรัพยากรให้เป็นประโยชน์ต่อประเทศให้มากที่สุด

4. พัฒนาบริการสังคม โดยการให้การบริการสาธารณูปโภคในด้าน  ต่าง ๆ เช่น การสาธารณสุข การสังคมสงเคราะห์ และสวัสดิการต่าง ๆ แก่ประชาชน เพื่อให้มีสุขภาพ พลานามัย และความเป็นอยู่ที่ดี

ประเภทหรือรูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์

การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์มี 4 ประเภท หรือ 4 รูปแบบ ดังนี้

1. พัฒนาด้วยตนเอง

2. พัฒนาด้วยการศึกษาเล่าเรียน

3. พัฒนาด้วยการฝึกอบรม

4. พัฒนาด้วยการพัฒนาสภาพแวดล้อม

การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ด้วยการฝึกอบรม

การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ด้วยการฝึกอบรมเป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นเพราะเหตุผล ดังต่อไปนี้

1. เป็นกระบวนการศึกษาตลอดชีวิต

2. เป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาองค์กร

3. ช่วยให้บุคลากรได้รับการพัฒนา เกิดความรู้ ความชำนาญ ตลอดจนเจตนคติที่ดี ทำให้การปฏิบัติงานได้ผลดีและมีประสิทธิภาพ

4. เป็นหัวใจของนโยบายการบริหาร

5. เป็นส่วนสำคัญของการนิเทศงาน

6. เป็นการสร้างคุณภาพของบุคคล พัฒนาบุคคลในระดับและกลุ่มวิชาชีพสาขาต่าง ๆ

ขั้นตอนในการสร้างหลักสูตรฝึกอบรม

การสร้างหลักสูตรฝึกอบรมในสาขาวิชาชีพใด ๆ ก็ตาม จำเป็นอย่างยิ่งจะต้องมีขั้นตอนหรือองค์ประกอบที่สำคัญ ดังนี้

1. สำรวจข้อมูลพื้นฐาน

2. การวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการสำรวจข้อมูลพื้นฐาน

3. ร่างหลักสูตร ประกอบด้วย ชื่อหลักสูตร ผู้รับผิดชอบโครงการ หลักการของหลักสูตร จุดมุ่งหมายของหลักสูตร กำหนดการอบรม ผู้อบรมหรือวิทยากร ผู้เข้าอบรม ระยะเวลาการอบรม สถานที่อบรม หลักสูตร (โครงสร้างหลักสูตร และเนื้อหาที่จะใช้อบรม) การประเมินผลการอบรม การประเมินหลักสูตร

     สำหรับขั้นตอนหรือกระบวนการในการสร้างหลักสูตรหรือพัฒนาหลักสูตรสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้จากบทความในเว็บบล็อก : การพัฒนาหลักสูตร (2) : ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตร/ การพัฒนาหลักสูตร (3) : กระบวนการพัฒนาหลักสูตร/ การพัฒนาหลักสูตร (4) : หลักสูตรระยะสั้น

แหล่งอ้างอิง :
        นิรมล  ศตวุฒิ. 2543. การพัฒนาหลักสูตร. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์
มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
นิรมล ศตวุฒิ  และคณะ. 2546. ประสบการณ์ภาคสนามในการพัฒนาหลักสูตร. 
พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
วัชรี  บูรณสิงห์. 2544. การบริหารหลักสูตร. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์
มหาวิทยาลัยรามคำแหง.